Amerikaanse windmotor Jousterp

Naam: Jousterper Molen
Locatie: Jousterperweg te Tjerkwerd
Rijksmon.nr: 516532

Ligging: de buurtschap Jousterp ligt zuidwestelijk van Tjerkwerd, rond de doodlopende Jousterperweg. De buurtschap grenst in het oosten aan de N359 (Bolsward-Workum) en de daaraan parallel lopende Workumertrekvaart.

Bijzonderheden Jousterp: in 1840 telde de buurtschap Jousterp 3 huizen met 17 inwoners. Tegenwoordig omvat Jousterp nog steeds 3 panden. Oudere naamsvermelding: 1718 Jous terp; sinds 1861 Jousterp. Naamsverklaring: terp 'kunstmatige hoogte' van de persoon Jou(we), ontstaan uit Geva* of Ive. Vergelijk Jouswerd en Jouswier.*
Bron: http://www.plaatsengids.nl/jousterp

Bijzonderheden molen: 

• windmotor type 'Energie', gebouwd 1924; dertig bladen; zelfzwichtend en zelfregelend
• enig overgebleven exemplaar van dit type in Nederland
• omstreeks 1998 gekocht door de gemeente Wonseradeel
• begin 2000 gerestaureerd 
• aangewezen door Wetterskip Fryslân als reserve-gemaal in geval van wateroverlast

Molenaar: S. Poelstra  

Verdere informatie.
De naar Amerikaans model ontstane windmolen van het type "Energie", uit Duitsland (Dresden), werd geïmporteerd door N.V. Electro-Technisch Bureau Scholten & Pijper uit Hoorn en werd in 1924 ter plekke gebouwd. 
De toren staat in een uit beton opgetrokken fundering. Op de fundering is een betonnen onderbouw aangebracht voorzien van een betonnen dak. De onderbouw is voorzien van twee gietijzeren zesruits-ramen boven de waterlopen en een in een stalen kozijn aangebrachte houten toegangsdeur. De voorwaterloop is voorzien van een stalen krooshek. De stalen vijzel is gelegen in een betonnen vijzelbak met houten deksels. De betonnen achterwaterloop is voorzien van een houten wachtdeur. De molen maalt door middel van een bemalingskolk en voert water op uit de Trekvaart van Bolsward naar Workum (Friese boezem). De stalen toren heeft een ladder en een stelling bestaande uit stalen liggers, een houten dek en een stalen hekwerk. Aan de bovenzijde van de toren is een op kogellagers draaiend gietstalen motorlichaam aangebracht. Het windrad telt dertig gegalvaniseerde stalen bladen en heeft een diameter van 10 meter. Het rad bestaat uit tien straalarmen, waar tussen segmenten met ieder drie bladen (verbonden door drie ringen) zijn aangebracht. De molen is voorzien van twee vanen: een hoofdvaan en een zijvaan. De eerste dient voor de zelfregeling naar de windrichting, de tweede voor zelfregeling naar windsterkte. De molen is voorzien van een gietstalen gaand werk en stalen spillen. Als uitzondering is de staande spil aan de onderzijde voorzien van een vanginrichting om de molen stil te kunnen zetten bij dieselaandrijving.
De molen is voorzien van een zogenaamde gecombineerde bemaling. Dat wil zeggen dat de vijzel zowel door windkracht (hoofdbemaling) als door een dieselmotor (hulpbemaling) kon worden aangedreven. De dieselmotor is in 1995 verwijderd, de aandrijving is nog aanwezig.
Naast de molen is in 1995 een modern elektrisch aangedreven vijzelgemaal geplaatst, dezelfde polder bemalend als de windmotor en uitmalend via dezelfde molenkolk. Dit moderne gemaal valt buiten de bescherming van rijkswege.

Bron: http://www.molens.nl/site/dbase/molen.php?&mid=1119